tussenklank

Als twee woorden worden samengevoegd, spreken we van een samenstelling. Meestal levert de schrijfwijze van zo'n samenstelling
geen problemen op. Soms moeten er echter tussen de twee samengevoegde woorden één of meer letters worden geplaatst.

Voorbeelden:  ziek-en-huis, blind-e-darm, dokter-s-opleiding

 

 Basisregel: zelfstandig naamwoord + zelfstandig  naamwoord:

gebruik tussenklank ‘en

Voorwaarde voor de basisregel

het eerste zelfstandig naamwoord van de samenstelling
heeft alleen een
meervoud op -en

dus     
kip
(meervoud: kippen)
pan (meervoud: pannen)                    
maar    
keuze
(meervoud: keuzen/keuzes)
waarde
(meervoud: waarden/waardes)

 

 

+ hok kippenhok
+ koek =
pannenkoek

+ pakket =
keuzepakket
+ vermindering =
waardevermindering

 


Tussenklank
e
 

• Als het eerste zelfstandig naamwoord geen meervoud heeft

                tarwe               dus      tarwekorrels
rogge              
dus      roggebroden
rijst                 
dus      rijstevlaaien
eer                  
dus      ereboog

• Als het eerste zelfstandig naamwoord ook een meervoud op -s heeft

gedaante, meervoud: gedaanten/gedaantes, dus: gedaanteverandering

bede, meervoud: beden/bedes, dus: bedevaart

• Als van het eerste zelfstandig naamwoord maar één exemplaar bestaat

        dus: zonnestraal, maneschijn

Koninginnedag (als daarmee bedoeld wordt: de Nederlandse koningin)

maar:   koninginnenjurken zijn vaak unieke kledingstukken

• Als het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is

            rodekool, blauweregen

• Als de samenstelling als geheel een bijvoeglijk naamwoord is

   en

   het eerste deel een versterking is van het tweede deel:

            beregoed, reuzeleuk

• Als een woord niet meer ervaren wordt als samenstelling:  

    paddestoel, elleboog


 

Tussenklank s

1. Als we deze -s- horen

            Voorbeelden: zonsopgang, dorpsplein

2. Als we de -s- niet kunnen horen, omdat het tweede deel van de samenstelling begint met een sisklank (s, z, ch), gebruiken we de analogiemethode:
 

            het is dorp-s-kerk, dus ook dorp-s-straat

            Voorbeelden: personeelschef, stadsschouwburg

MAAR:  taal is levend, dus je zult altijd uitzonderingen tegenkomen.
             Ontdek je er nog een? Laat het me weten!

Voorbeeld:
stadskantoor, stadhuis
voorhoofdspijn, hoofdpijn
gewrichtspijn, nekpijn