Als twee woorden worden samengevoegd, spreken we van een
samenstelling. Meestal levert de
schrijfwijze van zo'n samenstelling
geen problemen op. Soms moeten er echter tussen de twee samengevoegde
woorden één of meer letters worden geplaatst.
Voorbeelden:
ziek-en-huis,
blind-e-darm,
dokter-s-opleiding
|
 |
Basisregel:
zelfstandig naamwoord + zelfstandig
naamwoord:
gebruik tussenklank ‘en’ |
Voorwaarde voor de basisregel
het
eerste zelfstandig naamwoord van de samenstelling
heeft alleen een meervoud op
-en
dus
kip (meervoud: kippen)
pan
(meervoud: pannen)
maar
keuze (meervoud: keuzen/keuzes)
waarde (meervoud: waarden/waardes)
|
+ hok
= kippenhok
+ koek = pannenkoek
+ pakket = keuzepakket
+ vermindering = waardevermindering |
 |
• Als
het eerste zelfstandig naamwoord geen meervoud heeft
tarwe
dus tarwekorrels
rogge
dus roggebroden
rijst
dus
rijstevlaaien
eer
dus ereboog
• Als
het eerste zelfstandig naamwoord ook een meervoud op -s
heeft
gedaante, meervoud: gedaanten/gedaantes, dus:
gedaanteverandering
bede, meervoud: beden/bedes, dus:
bedevaart
• Als van het eerste zelfstandig naamwoord maar
één exemplaar bestaat
dus: zonnestraal,
maneschijn
Koninginnedag
(als daarmee bedoeld wordt: de Nederlandse koningin)
maar:
koninginnenjurken zijn vaak unieke
kledingstukken
• Als het eerste deel geen
zelfstandig naamwoord
is
rodekool, blauweregen • Als
de samenstelling als geheel een bijvoeglijk
naamwoord is
en
het eerste deel een versterking is van het tweede
deel:
beregoed,
reuzeleuk
• Als
een woord niet meer ervaren
wordt als samenstelling:
paddestoel,
elleboog
|
 |
 |
1.
Als we deze -s-
horen
Voorbeelden: zonsopgang,
dorpsplein
2.
Als we de -s- niet
kunnen horen, omdat het tweede deel van de
samenstelling begint
met een sisklank (s, z, ch), gebruiken we de
analogiemethode:
het is
dorp-s-kerk, dus ook
dorp-s-straat
Voorbeelden:
personeelschef,
stadsschouwburg
MAAR:
taal is levend, dus je
zult altijd uitzonderingen tegenkomen.
Ontdek
je er nog een? Laat het me weten!
Voorbeeld:
stadskantoor, stadhuis
voorhoofdspijn, hoofdpijn
gewrichtspijn, nekpijn |